نهجالبلاغه کلامی فراتر از تاریخ، جغرافیا و قوم و قبیلهی خاص
آیتالله عبدالکریم عابدینی در جلسه درس اخلاق کارکنان دفتر نماینده ولیفقیه در استان و امامجمعه قزوین، به تشریح نامه 31 نهجالبلاغه پرداخت و اظهار کرد: در این نامه امیرالمؤمنین (ع) فرصتی را پیدا کردهاند، برای اینکه با فرزندان معنوی خود سخن بگویند و هر انسان مؤمنی در طول تاریخ میتواند مخاطب حضرت قرار گیرد.
وی تصریح کرد: نوع سخنان امام علی (ع)، محدود و محصور به یک زمان، مکان و یا فرد خاصی نیست، بلکه جهانی و فراگیر است. به عبارت دیگر نهجالبلاغه کلامی نیست که رنگ تاریخ، جغرافیا و قوم و قبیله به خود بگیرد.
امامجمعه قزوین با بیان اینکه خداوند فرموده «لا تبديل لكلمات اللّه»، گفت: به خاطر اینکه کلام حضرت بیان حقایق قرآنی است، شامل حال این معنا و مفهوم میشود و كسى نمیتواند كلمات آن را تغییر دهد.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین اضافه کرد: سیره و سنت امیرالمؤمنین (ع) هم همان سنت الهی است و کسی نمیتواند در آن تغییری ایجاد کند.
وی بیان کرد: مخاطب سخنان امام علی (ع) فطرت الهی انسان است و نمیتوان گفت که امام تنها شخص خاصی را مد نظر داشته و دستورات و سفارشات ایشان به سایر انسانها مرتبط نیست.
آیتالله عابدینی افزود: امیرالمؤمنین (ع) در این نامه بیان میکنند که من پدری هستم که دنیا دیدهام و هر کجای دنیا را که خودم نبودهام ببینم، بر آن اشراف دارم؛ گویا ایشان در آن زمانه هم زندگی کردهاند.
امامجمعه قزوین اضافه کرد: گویا حضرت زمانه موسی، عیسی و سایر پیامبران را نیز درک کرده، اشراف داشته و از نزدیک دیده است زیرا به گونهای این مطلب را بیان میکنند که گویی خودشان در آن دوران زندگی کردهاند.
وی یادآور شد: امام علی (ع) در بخش دیگری از نامه 31 میفرمایند: «فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ - أَيْ بُنَيَّ»، فرزندم «تو را سفارش میکنم به تقوای الهی، و پيوسته در فرمان او بودن». امام با بیان «أَيْ بُنَيَّ» نشان میدهند که اگر قرار است کار تربیتی انجام دهیم، با ارعاب، تهدید و ترس امکانپذیر نیست، بلکه با محبت این کار به نتیجه میرسد.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین تأکید کرد: اینکه حضرت میفرمایند: « وَ لُزُومِ أَمْرِهِ»، «فرزندم همواره ملازم امر خدا باش»، امر نمیتواند مقابل نهی باشد، بلکه امر باید شامل نهی هم بشود؛ یعنی هر جا که خدا فرمانی داده و امر کرده، باید پیرو آن باشی و لزوم امره بیان دیگر تقوا نیز میتواند باشد زیرا امام صادق (ع) فرموده: تقوا یعنی اینکه هر کجا خدا میخواهد انسان را ببیند، ببیند و هر کجا که نمیخواهد انسان را ببیند، نبیند.
آیتالله عابدینی یادآور شد: امام علی (ع) در ادامه نامه میفرمایند: «وَ عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ - وَ الاِعْتِصَامِ بِحَبْلِهِ»، فرزندم تو را سفارش میکنم «دلت را به ياد او آباد نمودن و به ريسمان اطاعتش چنگ زدن».
وی اظهار کرد: اعتصام از ریشه عصمت است و هر کسی اعتصام به خدا کند، صاحب عصمت میشود. قرآن، پیغمبر (ص) و ائمه اطهار (ع) معصوم هستند و انسان هم ذاتاً دوست دارد معصوم باشد.
امامجمعه قزوین تصریح کرد: عقل انسان هم معصوم است و این عقلی که در آسیب و خطر است و نمیتواند عصمت خودش را حفظ کند، باید به جاهایی وصل شود که معصومیت پیدا کند و آن قرآن، پیغمبر (ص) و ائمه اطهار (ع) هستند.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین بیان کرد: هر جا که انسان قرآن را به خوبی درک کرد و قرآنی بود، آن قسمت از کارش به عصمت متصل میشود و هر جا که ائمه را درست درک کرد و با آنها همراه شد، از عصمت استفاده خواهد کرد.
وی اضافه کرد: منظور حضرت از «حبل»، قرآن، پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) هستند و اعتصام به حبالله همان حرکت به سمت عصمت است و هر چه اعتصام ذلال، پاک و درست باشد به همان اندازه انسان از برکات عصمت بهرهمند میشود.
آیتالله عابدینی خاطرنشان کرد: امام در ادامه میفرماید: «وَ أَيُّ سَبَبٍ أَوْثَقُ مِنْ سَبَبٍ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللَّهِ إِنْ أَنْتَ أَخَذْتَ بِهِ!»، «و كدام رشته استوارتر از طاعت خدا ميان خود و او دارى اگر بگيريش و بدان دست درآرى؟». وسیلهای مورد وثوقتر قرآن و اهل بیت (ع) برای اتصال و ارتباط انسان با خداوند وجود ندارد و اگر آنها را درک کنیم به این هدف دست پیدا خواهیم کرد.