نماینده ولیفقیه در استان قزوین گفت: خداوند فرموده «چنانچه مردمِ شهر و دیارها همه ایمان آورده و پرهیزکار میشدند، همانا ما درهای برکاتی از آسمان و زمین را بر روی آنها میگشودیم.»
آیتالله عبدالکریم عابدینی در جلسه تفسیر قرآن کریم که در حسینیه امامزاده اسماعیل (ع) برگزار میشود، به مطالب بیشتری در خصوص آیه 21 سوره ملک پرداخت و اظهار کرد: خداوند در آیه 21 سوره ملک فرموده: «أَمَّنْ هَذَا الَّذِي يَرْزُقُكُمْ إِنْ أَمْسَكَ رِزْقَهُ بَلْ لَجُّوا فِي عُتُوٍّ وَنُفُورٍ» یعنی «آن کیست که اگر خدا از شما رزق خود باز گیرد او روزی به شما تواند داد؟ بلکه کافران دانسته در طغیان و عصیان لجاج ورزند و از حق اعراض میکنند».
وی تصریح کرد: از معاندان، ناسپاسان، کفار و مشرکان بپرس اگر خدای متعال رزق را بر شما نازل نکند و از نزول آن امساک کند، چه کسی میتواند به شما رزق عنایت کند؟! فکر کنید و ببینید اگر خداوند رازق شما نباشد به چه کسی روی میآورید، دل میبندید و چه کسی میتواند بگوید من رازق شما هستم.
امامجمعه قزوین با بیان اینکه میان «رزق» و «مال» تفاوت اساسی وجود دارد، گفت: هر مالی رزق محسوب نمیشود؛ اگر کسی به خیال خودش موفق شد از هر راهی چیزهایی را جمع کند، میتواند بگوید مال به دست آوردهام اما نمیتواند آن را به عنوان رزق به حساب بیاورد.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین با بیان اینکه مال، وزر و وبال است اما رزق، لطف و عنایت الهی است، اضافه کرد: قرآن خسارتمندترین انسانها را آنهایی معرفی میکند که همه هوش و حواسشان را در دنیا گم کردند، همه کوشش و تلاششان را به دنیا فروختند و فکر نکردند که مال و داراییهای دنیایی هیچگاه در قیامت به کار انسان نمیآید.
وی افزود: خداوند فرموده «وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ» یعنی آن چه به شما وعده دادهایم و رزقی که برای شما در نظر گرفتهایم، آسمانی، ملکوتی و الهی است و نباید برای رسیدن به آن، به دست دیگران نگاه کنید تا کرامت انسانیتان حفظ شود.
آیتالله عابدینی با تأکید بر اینکه رزق دارای منشأ آسمانی و ملکوتی است، به آیات دیگری در این خصوص اشاره و بیان کرد: در آیه 19 سوره حجر آمده: «وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْزُونٍ» یعنی "و زمین را هم ما بگستردیم و در آن کوههای عظیم نهادیم و در آن از هر گیاه و هر نبات مناسب و موافق حکمت و عنایت برویانیدیم."
امامجمعه قزوین ادامه داد: هیچ چیز در عالم بی حساب خلق نشده و هر درخت و گیاهی که از سوی خداوند خلق شده، علتی دارد و بی حکمت آفریده نشده است.
وی تأکید کرد: خداوند در آیه 20 سوره حجر فرموده: «وَجَعَلْنَا لَكُمْ فِيهَا مَعَايِشَ وَمَنْ لَسْتُمْ لَهُ بِرَازِقِينَ» یعنی "و در این زمین هم لوازم معاش و زندگانی شما را مهیا کردیم و هم بر سایر حیوانات که شما به آنها روزی نمیدهید، قوت و غذا فراهم ساختیم."
نماینده ولیفقیه در استان قزوین یادآور شد: در آیه 21 سوره حجر آمده: «وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ» یعنی «و هیچ چیز در عالم نیست جز آنکه منبع و خزانه آن نزد ماست ولی ما از آن بر عالم خلق الاّ به قدر معین (که مصلحت است) فرو نمیفرستیم.»
آیتالله عابدینی اظهار کرد: خداوند همه چیز را به اندازه نازل میکند، همه چیز را به اندازه لیاقت انسانها نازل میکند و این کاملاً بین انسان و خدا پیوند ایجاد میکند.
وی تصریح کرد: خداوند در آیه 22 سوره حجر فرموده: «وَأَرْسَلْنَا الرِّيَاحَ لَوَاقِحَ فَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَسْقَيْنَاكُمُوهُ وَمَا أَنْتُمْ لَهُ بِخَازِنِينَ» یعنی «و ما بادهای باردار کننده را فرستادیم، آنگاه باران را از آسمان فرود آوردیم تا به آن آب، شما را سیراب گردانیدیم وگر نه شما نمیتوانستید آبهایی (برای وقت حاجت خود در هر جای زمین از کوه و دره و بیابان و صحرا) منبع ساخته و جاری سازید.»
ایمان و تقوا کلید گشایش رزق
امامجمعه قزوین با تأکید بر اینکه کلید گشایش رزق به طور مشخص «ایمان» و «تقواست»، بیان کرد: در سوره طلاق آمده: «وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا / وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ / وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ / إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ / قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرً» یعنی «هر کسی پرهیزکار و اهل تقوا شود خدا راه بیرون شدن (از عهده گناهان و بلا و حوادث سخت عالم) را بر او میگشاید. و از جایی که گمان نَبَرد به او روزی عطا کند، و هر که بر خدا توکل کند خدا او را کفایت خواهد کرد که خدا امرش را نافذ و روان میسازد و بر هر چیز قدر و اندازهای مقرّر داشته است (و به هیچ تدبیری سر از تقدیرش نتوان پیچید).»
نماینده ولیفقیه در استان قزوین خاطرنشان کرد: خداوند با بیان این آیات آدرس رسیدن به رزق را به انسان میدهد و به انسان میگوید حرکت کن و در این مسیر هیچ شکی به دل راه نده. برای رسیدن به رزق حیله و نیرنگ به کار نمیآید و اگر کسی چنین اعتقادی داشته باشد، خداوند و قوانین الهی را منکر شده است.
وی ادامه داد: خداوند در آیه 96 سوره اعراف فرموده: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» یعنی «و چنانچه مردمِ شهر و دیارها همه ایمان آورده و پرهیزکار میشدند، همانا ما درهای برکاتی از آسمان و زمین را بر روی آنها میگشودیم و لیکن (چون آیات و پیغمبران ما را) تکذیب کردند ما هم آنان را سخت به کیفر کردار زشتشان رسانیدیم.»
آیتالله عابدینی گفت: اگر انسانها صداقت داشته باشند، امانداری کنند، دست از حرام خوری بردارند، به یکدیگر ظلم نکنند و حق الناس را ادا کنند، درهای برکات از آسمان و زمین گشوده خواهد شد.
امامجمعه قزوین در ادامه به مطلب دیگری در خصوص رزق اشاره و اذعان کرد: قبض و بسطِ (کم و زیاد شدن) رزق هم به دست خداوند است. اینکه کم و زیاد شدن رزق به دست خداوند است به این معنا نیست که هیچ چیز به دست انسان نیست.
وی اظهار کرد: خداوند بصیر و خبیر است و از وضع و نیات انسان آگاه است؛ کار و نیتهای انسانها در اینکه رزقشان گشایش پیدا کند و فراوان شود یا اینکه کاهش پیدا کند و در تنگنا قرار بگیرد، مؤثر است.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین تصریح کرد: خداوند در آیات 30 و 31 سوره اسراء فرموده: «إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا / وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا» یعنی «همانا خدای تو هر که را خواهد روزی وسیع دهد و هر که را خواهد تنگ روزی گرداند که او به (صلاح کار) بندگان خود کاملا آگاه و بصیر است. / هرگز فرزندان خود را از ترس فقر به قتل مرسانید (زنده به گور مکنید) که ما رازق آنها و شما هستیم، زیرا این قتل فرزندان بسیار گناه بزرگی است.»
آیتالله عابدینی بیان کرد: امروز برخیها به خاطر ترس از رزق و روزی ازدواج نمیکنند، در حالی که این خداوند است که رازق است و انسان کارهای نیست.
عوامل انسداد و کاهش رزق
وی در ادامه به عوامل انسداد و کاهش رزق اشاره و ادامه داد: رسول گرامی اسلام (ص) فرمودهاند: «اعتماد به غیر خدا موجب کاهش رزق میشود»؛ باید ببینیم این بلا چقدر فراگیر است و چقدر از ما مردم برای رزق به دست این و آن نگاه میکنیم.
امامجمعه قزوین یادآور شد: پیامبر (ص) در حدیثی قدسی فرموده: هیچ بندهای از بندگان من نیست که به مخلوقی دیگر اعتماد کند، الا اینکه من همه اسباب و عوامل آسمانی و زمینی را برای او ممنوع و قطع میکنم؛ آسمان حق ندارد به او لطف کند و زمین حق ندارد برکاتش را به او نشان دهد زیرا چنین فردی به سراغ غیر خدا رفته است. خداوند می فرماید: اگر بندهای به دیگران روی بیاورد و پس از آن از من هم درخواست کند، جوابش را نخواهم داد و اگر هم دعا کند جواب نمیگیرد و هیچ بنده و مخلوقی نیست که به جای روی آوردن به دیگران به من روی بیاورد، الا اینکه زمین و آسمان را وادار میکنم که ضامن رزق او باشند. اگر دعا کند جواب میگیرد و اگر استغفار هم کند به خاطر لغزشهایش او را میبخشم.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین گناه را عامل دیگر کاهش رزق و روزی معرفی کرد و افزود: خداوند فرموده: هیچ بندهای نیست که من تصمیم گرفته باشم که او را وارد بهشت کنم، مگر اینکه سختیها و بیماریهایی برایش به وجود بیاورم.
وی به دلیل بیمار شدن انسان اشاره و گفت: خداوند به گونهای این مبحث را بیان میکند که گویا چنین انسانی به خاطر گناهانی که مرتکب شده، بیمار میشود و با بیمار شدن از گناه پاک شده و در نهایت وارد بهشت خواهد شد.
آیتالله عابدینی تأکید کرد: اگر بیماریها باعث نشود که گناهان او پاک شود، در رزق او را در مشقت قرار میدهند و دستش تنگ میشود. اگر این تنبیه هم کفاره گناهانش نشود، در جان دادن به او سخت میگیرند تا او را به بهشت وارد کنند.
این مفسر قرآن کریم بداخلاقی را سومین عامل کاهش رزق معرفی و بیان کرد: امام علی (ع) فرموده: آدم بد اخلاق رزقش کاهش مییابد و در جای دیگر هم فرموده اگر کسی نسبت به برادر مسلمانش بدگویی کند، خداوند برکت روزی را از او میگیرد و او را به خودش واگذار میکند و زندگیاش را به نابودی میکشاند.
وی اسراف و تبذیر را عامل دیگر کاهش دهنده رزق برشمرد و افزود: مبذر کسی است که راحت بریز و بپاش میکند و توجهای به اینکه ممکن است دیگران در سختی باشند، نمیکند. خداوند مسرفان را دوست ندارد و هیچ گاه به آنها رزق و روزی با برکت نخواهد داد.
امامجمعه قزوین اظهار کرد: اظهار فقر عامل دیگری است که منجر به کاهش رزق و فقر میشود. برخیها در پوشش، گویش و رفتار به گونهای م عمل کنند که گویی هیچ چیزی ندارند و همین رفتار موجب فقر آنها میشود؛ در حالی که اگر شکر و سپاس خداوند را به جای بیاوریم باعث افزایش روزی و برکت در زندگی میشود.
عوامل افزایش رزق
نماینده ولیفقیه در استان قزوین، به جای آوردن شکر نعمتهای الهی را نخستین عامل افزایش رزق معرفی و تصریح کرد: خداوند در سوره ابراهیم فرموده: «لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» یعنی «اگر شکر نعمت به جای آرید بر نعمت شما میافزایم و اگر کفران کنید عذاب من بسیار سخت است.»
وی بیان کرد: در این آیه نگفته اگر شکرگزار باشید رزقتان را زیاد میکنم، معنی اولیه و مستقیم آن این است که اگر شکر خدا را به جای آورید، خودتان را زیاد میکنید، عظمت پیدا میکنید و بزرگ میشوید؛ همانگونه که اگر شکر سمع، بصر و فؤاد را به جای آوریم به سمع، بصر و فؤاد الهی دست پیدا میکنیم.
آیتالله عابدینی ادامه داد: پیدا کردن نگاه خدا محورانه عامل دیگر افزایش رزق است. اگر نگاهمان شیطانی شود و همه چیز را منفی دیده، نا امید و بد بین باشیم، افزایشی در رزق و روزی انسان به وجود نمیآید.
امامجمعه قزوین انفاق را دیگر عامل افزایش رزق معرفی و خاطرنشان کرد: هر چه انسان از مال خود انفاق کند، خداوند مال خود را جایگزین آن میکند و در این صورت همه چیز خدایی و الهی میشود.
وی افزود: استغفار باعث افزایش رزق از ناحیه خدای متعال میشود؛ وقتی انسان استغفار میکند خداوند درهای آسمان را برای ریزش رزق برای او باز میگذارد. امام علی (ع) نیز در این خصوص فرمودهاند: استغفار باعث میشود که رزقتان افزایش پیدا کند.