آیت‌الله عابدینی در جلسه تفسیر قرآن کریم تشریح کرد: ویژگی‌های اهل ذکر از نگاه امام علی (ع) / چه کسانی در قیامت در محاصره فرشتگان قرار می‌گیرند؟!
نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم، ویژگی‌های اهل ذکر را از نگاه امام (ع) تشریح کرد.
آیت‌الله عبدالکریم عابدینی در جلسه تفسیر قرآن کریم که در حسینیه امامزاده اسماعیل (ع) برگزار می‌شود، با اشاره به برخی از آثار ذکر از نگاه امام علی (ع)، اظهار کرد: در خطبه 222 نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «اِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ وَ تَعالى جَعَلَ الذِّکْرَ جِلاءً لِلْقُلُوبِ» یعنی: «خاصیت ذکر این است که خدا آن را ایجاد کرده تا دل انسان به واسطه آن، صیقل یابد.»
وی تصریح کرد: دل‌ها زنگ می‌زنند و کدر می‌شوند، دل‌ها به مرور زمان رو به مرگ و خاموشی، غفلت و مردگی تمایل پیدا می‌کنند و این‌ها بلاهایی است که به واسطه گناه، راه‌های ناصحیح، لقمه‌های آلوده گریبان‌گیر انسان می‌شود و در نهایت دل او را خراب می‌کند.
با یاد و ذکر خدا دل را آباد کنیم
نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین در این خصوص ادامه داد: در این شرایط انسان باید تلاش کند تا دل را آباد نماید؛ راهی که می‌توان به آبادانی دل دست پیدا کرد، یاد و ذکر خداست.
امام‌جمعه قزوین خاطرنشان کرد: امام علی (ع) می‌فرمایند: خدا ذکر را قرار داده، زیرا قلب به صیقل نیازمند است و باید جلا داده شود تا بتواند حقایق را نشان دهد.
وی با بیان این‌که دل تا زمانی که دچار آلودگی نشده، آئینه تمام‌نمای حقایق عالم و اسماء الهی است، بیان کرد: امام علی (ع) در ادامه خطبه 222 می‌فرمایند: «تَسْمَعُ بِهِ بَعْدَ الْوَقْرَةِ»، «گوش پس از این‌که دچار سنگینی شد، (به واسطه ذکر) شنوایی خود را باز می‌یابد»، «وَ تُبْصِرُ بِهِ بَعْدَ الْعَشْوَةِ»، «و چشم پس از نابینایی، می‌بیند»، «وَ تَنْقادُ بِهِ بَعْدَ الْمُعانَدَةِ»، «و دل بعد از این‌که دچار عناد می‌شود، با ذکر رام مى‌شود».
آیت‌الله عابدینی یادآور شد: در ادامه این خطبه حضرت خبری می‌دهند و می‌فرمایند: «وَ ما بَرِحَ لِلّهِ ـ عَزَّتْ آلاؤُهُ ـ فِى الْبُرْهَةِ بَعْدَ الْبُرْهَةِ وَ فى اَزْمانِ الْفَتَراتِ عِبادٌ ناجاهُمْ فى فِکْرِهِمْ»، «در زمان غیبت انبیاء، خدا بندگانی دارد که خداوند در عرصه‌گاه فکرشان با آن‌ها سخن می‌گوید». «وَ کَلَّمَهُمْ فى ذاتِ عُقُولِهِمْ، فَاسْتَصْبَحُوا بِنُورِ یَقَظَة فِى الاَبْصارِ وَ الاَسْماع ِ وَ الاَفْئِدَةِ»، «و در ذات عقولشان با آنان گفتگو دارد، این‌ها شرایط و تحولات معنوی پیدا می‌کنند که به نوعی نورانیتی در بصر، سمع و فؤاد می‌رسند».
این مفسر قرآن و نهج‌البلاغه اذعان کرد: امام علی (ع) در ادامه این خطبه می‌فرمایند: «یُذَکِّرُونَ بِاَیّامِ اللّهِ، وَ یُخَوِّفُونَ مَقامَهُ، بِمَنْزِلَةِ الاْدِلَّةِ فِى الْفَلَواتِ» یعنی «و چون به این مرحله می‌رسند و نورانیت می‌یابند، دیگران را نیز هدایت می‌کنند و این‌ها جایگاه خدایی را به ما یادآور می‌شوند و ما را از مقام الهی می‌ترسانند و این بزرگواران همانند راهنمایان در بیابان‌ها هستند».
وی گفت: «الْفَلَواتِ»، راهنمایی توسط چیدن سنگ‌ها بر روی هم بود که از دور دیده می‌شد و علامت راه بود و این‌ها به عنوان راهنما شناخته می‌شدند. انسان‌های برجسته و راه یافته همانند فلوات راه را به انسان نشان می‌دهند که در عصر ما فرهیختگانی چون علامه مجلسی، علامه طبابایی و علامه امینی مصداق راهنمایان در بیابان‌ها هستند.
نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین به ادامه این خطبه اشاره و اظهار کرد: امام (ع) فرموده‌اند: «مَنْ اَخَذَ الْقَصْدَ حَمِدُوا اِلَیْهِ طَریقَهُ، وَ بَشَّرُوهُ بِالنَّجاةِ»، «هر کس راه راست را انتخاب کند، آن‌ها (اهل ذکر) به او آفرین می‌گویند و او را به نجات مژده می‌دهند» و در مقابل «وَ مَنْ اَخَذَ یَمیناً وَ شِمالاً ذَمُّوا اِلَیْهِ الطَّریقَ، وَ حَذَّرُوهُ مِنَ الْهَلَکَةِ، وَ کانُوا کَذلِکَ مَصابیحَ تِلْکَ الظُّلُماتِ، وَ اَدِلَّةَ تِلْکَ الشُّبُهاتِ»، «و هر که در چپ و راست افتد، همواره به او می‌گویند مسیرتان غلط و اشتباه است و او را از هلاکت و نابودی برحضر می‌دارند، اینان با این ویژگی‌ها چراغ‌هاى تاریکى‌ها، و راهنمایان نجات‌بخشِ از آن اشتباهاتند».
امام‌جمعه قزوین تصریح کرد: حضرت در خطبه 222 می فرماید: «وَ اِنَّ لِلذِّکْرِ لاَهْلاً اَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْیا بَدَلاً»، ذکر هم اهلی دارد که ذکر را به جای دنیا انتخاب می‌کنند، « فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْهُ»، هیچ تجارت و داد و ستدی آن‌ها را از یاد خدا غافل نمی‌کند، «یَقْطَعُونَ بِهِ اَیّامَ الْحَیاةِ»، اگر ایام زندگی آن‌ها را قطعه قطعه کنید در هر قطعه آن ذکر و یاد خداست؛ حضرت این‌ها را برای ما به تصویر می‌کشد تا ما را تشویق کند که مسیر زندگی‌مان را به این سمت و سو قرار بدهیم.
وی افزود: امیرالمؤمنین (ع) ادامه می‌دهند: «وَ یَهْتِفُونَ بِالزَّواجِرِ عَنْ مَحارِمِ اللّهِ فى اَسْماع ِ الْغافِلینَ»، «این‌ها همواره غافلین را نهی می‌کنند و می‌گویند چرا خدا را رها کرده‌اید»، « یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ وَ یَأْتَمِرُونَ بِهِ»، «به قسط فرمان می‌دهند نه عدل»، زیرا آن‌ها از مرحله عدل گذشته‌اند، عدل به معنای قانع شدن به حق خود است اما آن‌ها در مرحله‌ای قرار دارند که جامعه را به قسط هدایت می‌کنند.
آیت‌الله عابدینی اضافه کرد: حضرت در ادامه فرموده: «وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یَتَناهَوْنَ عَنْهُ »، «از زشتى نهى مى‌کنند و خود از آن فاصله می‌گیرند»، « فَکَاَنَّما قَطَعُوا الدُّنْیا اِلَى الاْخِرَةِ»، «گویا این‌ها دنیا را رها کرده و از آن بریده‌اند و در آخرت حضور دارند»، «وَ هُمْ فیها فَشاهَدُوا ماوَراءَ ذلِکَ»، «و نسبت به دنیا نگاهی ماورایی دارند»، «فَکَاَنَّمَا اطَّلَعُوا غُیُوبَ اَهْلِ الْبَرْزَخ فى طُولِ الاْقامَةِ فیهِ»، «آن‌ها وقتی در فضای بالا قرار می‌گیرند، انگار بر احوال پنهاِن برزخیان که چه مدتى است در برزخ به سر مى‌برند آگاهند»، می‌بینند که اهل برزخ چه عالمی دارند و چه کاری انجام می‌دهند.
این مفسر قرآن و نهج‌البلاغه بیان کرد: امام علی (ع) در ادامه این خطبه به تفسیر بیشتر حالات انسان‌هایی که راهنمای سایر انسان‌ها قرار می‌گیرند، اشاره می‌کنند و می‌فرمایند: «وَ حَقَّقَتِ الْقِیامَةُ عَلَیْهِمْ عِداتِها»، «همه وعده‌هایی که خدا برای قیامت گفته، اهل ذکر آن‌ها را در دنیا محقق می‌بینند»، امام علی (ع) می‌فرمایند اگر همه پرده‌ها کنار بروند، هیچ چیز به یقین علی اضافه نمی‌شود و چه چیز دیگری می‌خواهد برای علی آشکار شود؟!
وی ادامه داد: حضرت می‌فرمایند: «فَکَشَفُوا غِطاءَ ذلِکَ لاِهْلِ الدُّنْیا»، «وقتی آن‌ها چیزهایی را می‌بینند که اهل دنیا نمی‌بیند، آن را برای اهل دنیا آشکار می‌کنند»، «حَتّى کَاَنَّهُمْ یَرَوْنَ ما لایَرَى النّاسُ»، «کار به جایی می‌رسد که اهل ذکر چیزهایی را می‌بینند که دیگران از دیدن آن‌ها عاجزاند»، «النّاسُ، وَیَسْمَعُونَ ما لا یَسْمَعُونَ»، «و مى‌شنوند آنچه را مردم نمى‌شنوند»، «فَلَوْ مَثَّلْتَهُمْ لِعَقْلِکَ فى مَقاوِمِهِمُ الْمَحْمُودَةِ وَ مَجالِسِهِمُ الْمَشْهُودَةِ وَ قَدْ نَشَرُوا دَواوینَ اَعْمالِهِمْ»، «اگر می‌خواهید آن‌ها را تصور کنید و حالاتشان را مجسم ببنید، مثل این‌که آن‌ها قبل از این که قیامت شود، طومار اعمالشان را باز کرده‌اند»، «وَ فَرَغُوا لِمُحاسَبَةِ اَنْفُسِهِمْ عَلى کُلِّ صَغیرَة وَ کَبیرَة اُمِرُوا بِها فَقَصَّرُوا عَنْها اَوْ نُهُوا عَنْها، فَفَرَّطُوا فیها»، «و ذره ذره اعمالشان را قبل از قیامت مورد بررسی قرار می‌دهند، هر عمل کوچک و بزرگى که به آن مأمور بودند، و نسبت به آن کوتاهى کرده‌اند، یا از آن نهى شده ولى تقصیر نموده‌اند».
نماینده ولی‌فقیه در استان قزوین اذعان کرد: در ادامه خطبه 222 آمده: «وَ حَمَّلُوا ثِقَلَ اَوْزارِهِمْ ظُهُورَهُمْ فَضَعُفُوا عَنِ الاِسْتِقْلالِ بِها، فَنَشَجُوا نَشیجاً، وَ تَجاوَبُوا نَحیباً، یَعِجُّونَ اِلى رَبِّهِمْ مِنْ مَقامِ نَدَم وَ اعْتِراف، لَرَاَیْتَ اَعْلامَ هُدًى، وَ مَصابیحَ دُجًى، قَدْ حَفَّتْ بِهِمُ الْمَلائِکَةُ»، «و بار سنگین گناهان خود را بر پشت خود بار کرده، و از برداشتنش عاجز و ناتوان شده، گریه گلوگیرشان گشته، و با خویشتن همراه با ناله و زارى پرسش و پاسخ نموده‌اند، در جایگاه ندامت و اعتراف به گناه در پیشگاه حق آواز حزین دارند، هرآینه نشانه‌هاى هدایت، و چراغ‌هاى زدودنده تاریکى را خواهى دید، که فرشتگان آنان را محاصره کرده‌اند».