نماینده ولیفقیه در استان قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم به تشریح سرنوشت کسانی که شکر نعمتهای الهی را به جای نمیآورند پرداخت.
آیتالله عبدالکریم عابدینی در جلسه تفسیر قرآن کریم که یکشنبهها در حسینیه امامزاده اسماعیل (ع) برگزار میشود، به اهمیت موضوع شکر در قرآن اشاره و اظهار کرد: خداوند آیات بسیاری در خصوص اینکه شاکران نعمتهای الهی اندک هستند نازل کرده است.
وی به بیان آیاتی در این خصوص پرداخت و تصریح کرد: خداوند در آیه 78 سوره نحل فرموده: «وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» یعنی «و خدا شما را از شكم مادرانتان در حالى كه چيزى نمى دانستيد بيرون آورد و براى شما گوش و چشمها و دلها قرار داد، باشد كه سپاسگزارى كنيد».
نماینده ولیفقیه در استان قزوین با اشاره به آیه 78 سوره مؤمنون و با بیان اینکه از این آیه خبر خوشی به ما نمیرسد، بیان کرد: خداوند در این آیه فرموده: «وَهُوَ الَّذِي أَنْشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ» یعنی «و اوست آن كس كه براى شما گوش و چشم و دل پديد آورد، چه اندك سپاسگزاريد».
امامجمعه قزوین بیان کرد: در سوره سجده نیز آمده: «ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ» یعنی «آنگاه او را درست اندام كرد و از روح خويش در او دميد و براى شما گوش و ديدگان و دلها قرار داد چه اندك سپاس مىگزاريد».
وی گفت: در آیه 13 سوره سبأ نیز خداوند خطاب به خاندان داود فرموده: «اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ» یعنی «اى خاندان داوود شكرگزار باشيد و از بندگان من اندكى سپاسگزارند».
آیتالله عابدینی با بیان اینکه خداوند در جایی فرموده: « قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ» و هم در مقابل میفرماید « أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ» و اذعان کرد: خداوند با بیان دیگری نیز در سوره بقره آیه 243 فرموده: «إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ» یعنی «خداوند نسبت به مردم صاحب بخشش است ولى بيشتر مردم سپاسگزارى نمىكنند».
این مفسر قرآن کریم یادآور شد: خداوند بر اینکه شاکران اندک هستند، تأکید میکند و فراوان تکرار کرده که اکثر مردم شاکر نیستند.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین ادامه داد: در غافر آیه 61 هم آمده: « اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ» یعنی «خدا [همان] كسى است كه شب را براى شما پديد آورد تا در آن آرام گيريد و روز را روشنى بخش [قرار داد] آرى خدا بر مردم بسيار صاحب تفضل است ولى بيشتر مردم سپاس نمىدارند».
وی اضافه کرد: خدا نشان میدهد که من انتظار دارم که شما درباره سمع، بصر و فواد شاکر باشید و هم درباره زمین، آسمان و نعمتهای گوناگونی که در اختیار شماست، شکر خدا را به جای آورید. بنابراین خدا اول فرموده همه این نعمتها را در اختیار انسان قرار داده اما شاید شاکر باشد و سپس فرموده که متأسفانه قلیلی از شما شاکر شدهاند و باید ببینیم اکثر کسانی که شاکر نیستند چه وضع و حالی دارند.
امامجمعه قزوین در ادامه به سرنوشت کسانی که شکر خدا را به جای نیاوردهاند اشاره کرد و افزود: در خصوص کثیر هم در آیه 179 سوره مبارکه اعراف فرموده: «وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ» یعنی «و در حقيقت بسيارى از جنيان و آدميان را براى دوزخ آفريدهايم [چرا كه] دلهايى دارند كه با آن [حقايق را] دريافت نمىكنند و چشمانى دارند كه با آنها نمىبينند و گوشهايى دارند كه با آنها نمیشنوند؛ آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه ترند [آرى] آنها همان غافل ماندگانند».
آیتالله عابدینی اظهار کرد: حق نداریم این آیه را اینگونه معنا کنیم که خدا انسان را برای جهنم آفریده است. اینکه خدا میگوید ما بسیاری از انسانها را برای جهنم آفریدهایم گویا رفتار انسان به گونهای است که هر کسی از دور رفتار آنها را میبیند میگوید گویی آنها را برای جهنم آفریدهاند.
وی در این خصوص ادامه داد: آنها تا دستشان به جایی میرسد، ظلم میکنند، بیتالمال را غارت میکنند و تا زبان به گفتن باز میکنند آبرو میبرند و غیبت میکنند، تا چشم باز میکنند با آن گناه میکنند و هر ابزاری که خدا داده به جای اینکه شکر آن را به جای آورند، با گناه کردن کفران نعمت میکنند؛ خدا به این آدم میگوید گویا ما او را برای جهنم خلق کردهایم و در حقیقت این بیان نوعی گلایه از مردم است.
این مفسر قرآن کریم به بیان ارتباط میان آیه 179 سوره اعراف با آیه 23 سوره ملک پرداخت و تصریح کرد: خداوند در آیه 23 سوره ملک فرموده: «قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ» یعنی «بگو اوست آن كس كه شما را پديد آورده و براى شما گوش و ديدگان و دلها آفريده است چه كم سپاسگزاريد».
نماینده ولیفقیه در استان قزوین ادامه داد: خداوند در سوره اعراف به علت جهنمی شدن مردم پرداخته است. سمع، بصر و فؤاد کلمات ویژه انسان هستند؛ یعنی انسان است که سمع دارد و هیچ موجود دیگری نمیتواند سمع داشته باشد و همه حیوانات به جای سمع، اذن دارد و به جای بصر، عین دارند و به جای فؤاد صاحب قلب هستند اما وقتی آدمها لیاقت نداشته باشند و شکر آنها را به جای نیاورند و جهنمی بشوند، لیاقت بهرهمندی از آنها را ندارند و به مرتبهای نزول میکنند که لایق عین، ازن و قلب میشوند.
وی بیان کرد: اینها کسانی هستند که دیگر برای درک حقایق عالم هستی به خودشان زحمتی نمیدهند و همانند حیوانات زندگی میکنند و مانند آنها تنها از لذتهای دنیایی بهرهمند میشوند.
امامجمعه قزوین اذعان کرد: بصر برای کسانی است که اهل بصیرت باشند و آنهایی که نمیتوانند حق و باطل را از هم تشخیص دهند به این خاطر است که مرتکب ظلم شده و دروغ گفتهاند، لقمه حرام خورده و عبادت و بندگی نکردهاند. آنها سادهترین مسائل را نمیتوانند درک کنند و بین لشگر امام حسین (ع) و یزید ایستاده و نمیتوانند تصمیم بگیرند که باید به کدام سو حرکت کنند.
آیتالله عابدینی خاطرنشان کرد: اگر انسان سمع، بصر و فؤاد داشت، انسان است و اگر اینها از انسان گرفته شود چیزی از انسانیت نمیماند و به حیوان تبدیل میشود و حتی اینها از حیوانات هم پستتر و گمراهتر هستند. امتیاز انسان به این است که چشم و گوش دلش باز شود و حقایق را درک کند. همه بدبختیها به خاطر غفلتزدگی است.
وی اظهار کرد: اگر وجه، آبرو، چهره، سمع و بصر انسان زیر پا قرار گرفته شود، کر، کور و لال میشود اما اگر اینها در مسیر درست قرار گیرد و جای خودشان را پیدا کنند همه کارها درست میشود و انسان رشد معنوی مییابد.
این مفسر قرآن کریم به نکته دیگری در خصوص شکر اشاره و بیان کرد: شکر دارای مراتبی است؛ در جایی میفرماید: رزق پروردگار خیر و خوبی است و باقی ماندنی است و مشابه همین در جای دیگر به ما نگاه میکند، آیا ما چشممان بیشتر به سفره است یا به صاحب سفره و به نعمت است یا به منعم و این موضوع بستگی به فهم و معرفت ما به خدا دارد.
نماینده ولیفقیه در استان قزوین ادامه داد: اگر به مرحلهای از کمال برسیم که رزق را وسیلهای برای زنده ماندن برای عبادت و انس با خدا بدانیم، مورد تجلیل خدا قرار خواهیم گرفت و خداوند میفرماید از حلالهای خدا بخورید و شکر او را به جای آورید.
وی یادآور شد: خداوند در آیه 114 سوره نحل می فرماید: «فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ» یعنی «پس از آنچه خدا شما را روزى كرده است حلال [و] پاكيزه بخوريد و نعمت خدا را اگر تنها او را مىپرستيد شكر گزاريد». اینجا خدا میگوید شکر نعمت را به جای آورید، اما در برخی آیات دیگر میگوید شکر خدا را به جای آورید.
امامجمعه قزوین یادآور شد: اگر شکر نعمتهای الهی را به جای آوریم، نعمتها زیاد خواهد شد و این به جای آوردن شکر موجب بزرگی خود انسان میشود. اما اگر شکر خدا را به جای نیاوریم، نعمتهای الهی از انسان گرفته خواهد شد.