نماینده ولی فقیه در قزوین در جلسه تفسیر قرآن کریم به شرح کلمه تمتع و عاقبت کسانی که غرق در تمتع و لذات دنیایی هستند پرداخت.
آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه قزوین، در جلسه تفسیر قرآن کریم در شرح سوره مرسلات گفت: خدای متعال در آیات ۴۶، ۴۷، ۴۸، ۴۹ و ۵۰ سوره مرسلات می‌فرماید: «كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ، وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ، وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ، وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ، فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ»، یعنی اى كافران بخوريد و اندكى برخوردار شويد كه شما گناهكاريد، ولى آن روز واى بر تكذيب‌كنندگان، و چون به آنان گفته شود ركوع كنيد به ركوع نمى‌روند، آن روز واى بر تكذيب‌كنندگان، پس به كدامين سخن پس از قرآن ايمان مى‌آورند.
کلیدی‌ترین صحبتی که در این آیات مطرح می‌شود، کلمه «وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا» است، این معنا در قرآن بسیار مهم است، برای روشن شدن این معنا باید عرض کنیم که اصولاً در قرآن هر کجا کلمه «َتَمَتَّعُوا» به معنای لذت‌های دنیوی می‌آید، به‌دنبال تحقیر کردن کسانی است که صرفاً به دنبال این مفهوم هستند.
خدای متعال در آیه ۱۲۶ سوره بقره می‌فرماید: «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ»؛ در این آیه کلمه «فَأُمَتِّعُهُ» آمده است، خدای متعال در این آیه می‌فرماید حضرت ابراهیم(ع) پس از اینکه خانه کعبه را ساخت، دعا کرد و گفت خدایا کاری کن اینجا شهر شود، اهل این شهر را از امکانات زندگی برخوردار کن و هوای کسانی را داشته باش که به خدا و روز قیامت ایمان دارند، خدا هم فرمود آنهایی که کافرند را هم اندکی بهره‌مند می‌کنم، اما عاقبت آن‌ها عذاب جهنم است.
این به چه معناست؟ این جملات یعنی خدای متعال به متدینین حکمت و معرفت عنایت می‌کند، اما به کافران دنیا را می‌دهد، اگر همه دنیا را هم به یک کافر بدهند باز هم قلیل محسوب می‌شود.
خدای متعال در آیه ۵۲ سوره نحل می‌فرماید: «وَلَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللَّهِ تَتَّقُون»، هر چه در زمین و آسمان است متعلق به خداست، دین پایدار فقط متعلق به خداست، همه ایسم‌ها و فرقه‌سازی‌ها تاریخ مصرف دارند و کارشان تمام می‌شود اما آن دینی که ماندگار است متعلق به خداست، چون منطبق بر حکمت و منطق بوده و با فطرت و نظام هستی همگام است.
در این آیه خداوند فرموده است وقتی آسیبی به شما می‌رسد، به جزع و فزع می‌افتید، اما همین که بلا برطرف شد شرک می‌ورزید، یعنی شما وقتی در عالم تمتع و برخورداری از نعمت‌های دنیا غرق می‌شوید، همه چیز را فراموش می‌کنید و شرک می‌ورزید، اما وقتی مشکل پیدا می‌کنید یاد خدا می‌افتید.
خدای متعال در آیات ۳۳ به بعد سوره روم می‌فرماید: وقتی برای بندگان خدا ضرر پیش می‌آید، با عنابه و توبه به خدا روی می‌آورند، اما وقتی رحمت به سوی آنان می‌آید، گروه‌هایی از آدم‌ها مشرک می‌شوند، این‌ها کفران می‌کنند آنچه را که خداوند به آنان عنایت کرده است و غرق در لذات دنیوی می‌شوند، اینان به‌زودی خواهند فهمید که چه فرصت‌هایی را از دست داده‌اند.
خدای متعال در آیات ۱۰۳ تا ۱۰۵ سوره کهف می‌فرماید: خسارت‌زده‌ترین مردم آنهایی هستند که غرق در دنیایند و همه کوششان را پای تمتع و لذات دنیوی می‌ریزند، در قیامت همه کوشش آن‌ها گم می‌شود. آدم‌ها تا شعور انسانی‌شان بیدار نشده، در خوابند، آنهایی که مؤمن هستند در همین دنیا بیدار می‌شوند، اما آنهایی که ناس هستند وقتی مردند بیدار می‌شوند. همچنین خدای متعال در آیات ۲۶ به بعد سوره زخرف می‌فرماید: حضرت ابراهیم(ع) خطاب به مشرکین گفت من از کارهای شما اظهار برائت می‌کنم، من فقط خدای یگانه را عبادت می‌کنم، خدای متعال هم در نسل او باقیه قرار داد و زمینه‌ای را فراهم کرد که تا قیامت آدم‌ها از نسل او راهشان را پیدا کنند.
خدای متعال در ادامه این آیات می‌فرماید: ما راه امامت، ولایت، توحید و معرفت را جلوی چشم آدم‌ها گذاشتیم، شاید هدایت شوند، ما آن‌قدر این‌ها را متمتع و برخوردار کردیم که وقتی رسول اکرم(ص) آمد، آنهایی که فقط به لذت‌های دنیایی می‌پرداختند، او را انکار کردند، حق و باطل برای این‌ها در هم آمیخته شده است، اما اهل تقوا بین حق و باطل مرز قائل می‌شوند.
امام سجاد(ع) در دعایی فرموده است: خدایا لذت و شیرینی ذکر را به من بچشان، بنابراین مشخص می‌شود ذکر و قرآن لذت دارند، نماز هم ذکر است، اگر ما شیرینی این‌ها را نمی‌چشیم، برای این است که خودمان را غرق در تمتع کرده‌ایم، خیلی مهم است که در همین دنیا بیدار شویم و متوجه لذایذ واقعی باشیم.
خدای متعال در آیه ۶۱ سوره قصص می‌فرماید: «أَفَمَنْ وَعَدْنَاهُ وَعْدًا حَسَنًا فَهُوَ لَاقِيهِ كَمَنْ مَتَّعْنَاهُ مَتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ»، یعنی آیا کسی که ما به او وعده نیکو دادیم، او هم به وعده ما رسید، آیا این مانند کسی است که فقط لذت‌های حیوانی و دنیایی را فهمیده است؟ خیر، کسی که فقط لذایذ دنیایی را فهمیده، ارتقا پیدا نکرده و شخصیت انسانی خود را گم کرده است، چنین کسی در روز قیامت از احضارشوندگان است.
خدای متعال در آیات ۲۰۵ به بعد سوره شعراء می‌فرماید: آیا نمی‌دانی که ما سالیان سال این‌ها را در لذت غرق کردیم، بعد آن چیزی که به آن‌ها وعده داده بودیم فرا رسید، یعنی قیامت به پا شده و وعده‌های خدا آشکار شد، آنچه که آن‌ها از آن لذت برده بودند باعث شد درب جهنم به روی آن‌ها باز شود.
خدای متعال در آیه ۲۴ سوره لقمان راجع به کافران می‌فرماید: ما به کافران از متاع و لذات دنیا دادیم، بعد از دنیا ما این‌ها را وادار کردیم که عذاب شدید خدا شامل حالشان شود.
جهنم از حضور کافران سیرشدنی نیست
خدای متعال در آیه ۲۰ سوره احقاف می‌فرماید: یکی از اتفاقاتی که در قیامت می‌افتد این است که کافران را به سمت آتش می‌برند، یعنی کافران را به آتش عرضه می‌کنند، جهنم هم از حضور کافران سیرشدنی نیست؛ دنیا نیز همین‌طور است، در دنیا هر چه به ما بدهند سیر نمی‌شویم، چنین روحیات دنیاخواهی از صفات جهنمی است، در جهنم به کافران می‌گویند هر چه طیبات بود، شما آن را در دنیا از بین بردید و برای آخرتتان فکری نکردید، شما همه چیز را از دیدگاه لذت دنیوی دیدید، حالا که قیامت به پا شده هیچ ندارید و عذاب خوارکننده جزای شماست، چون شما در دنیا مستکبر بودید و خودتان را از پوشش دین بیرون بردید.
خدای متعال در آیه ۶۵ سوره عنکبوت می‌فرماید: وقتی سوار کشتی می‌شوند و می‌بینند کشتی در حال غرق شدن است، خیلی مخلص می‌شوند، اما وقتی به خشکی رسیدند باز هم همان زندگی مشرکانه را دنبال می‌کنند، بنای این‌ها بر این است که نعمت‌های ما را کفران کنند، این‌ها می‌خواهند فقط از دنیا لذت ببرند، اما بعداً می‌فهمند چه بلایی بر سر خود آورده‌اند.
خدای متعال در آیه دوم سوره حجر می‌فرماید: کافران در قیامت آرزو می‌کنند و می‌گویند ای کاش ما تسلیم فرمان خدا بودیم، کافران را به حال خودشان رها کن تا بخورند و تمتع ببرند و غرق لذت باشند.
خدای متعال در آیات ۱۷ و ۱۸ سوره فرقان می‌فرماید: در روز قیامت آدم‌ها را با هر چیزی که در دنیا می‌پرستیدند احضار می‌کنند، مثلاً اگر کسی بت، مقام، آدم‌های شاخص، حزب یا ثروت را می‌پرستد، در روز قیامت نیز با همین‌ها حاضر می‌شود، خدا به آن چیزهایی که این‌ها می‌پرستیدند می‌گوید شما بند‌ه‌های مرا گمراه کردید یا خودشان گمراه شدند؟ آن‌ها می‌گویند خدایا ما خودمان قرار نبود که غیر از تو را اولیا ببینیم، اما صاحب ما نخواست که این را بفهمد، تو او را از نعمت‌های دنیا برخوردار کردی و یادت را فراموش کرد.
خدای متعال در آیات ۲۵ تا ۳۲ سوره عبس می‌فرماید ما باران را باراندیم، زمین با باران آماده شد و دانه‌ها زمین را شکافتند و از خاک سر بر آوردند، دانه را در زمین رویاندیم، باغ‌های انبوه از درختان را ایجاد کردیم، میوه و چراگاه آماده شد، این هم برای شما و هم برای چهارپایان شماست.
خدای متعال در آیات ۳۰ به بعد سوره نازعات می‌فرماید آب زمین به جوشش در آمد، چشمه‌ها جاری شدند، چراگاه‌ها آباد شدند، کوه‌ها را هم لنگرگاه زمین قرار دادیم، این‌ها برای شما و چهارپایان شماست، مبادا خودتان را در حد چهارپایان پایین بیاورید و به همین تمتع و لذت‌جویی حیوانی راضی شوید. همچنین در آیه ۵۴ سوره طه آمده است که بخورید و به چهارپایانتان هم بخورانید، در این‌ها نشانه‌هایی است برای آن‌ها که اهل عقل و خرد هستند.
خدای متعال در آیه ۱۲ سوره محمد می‌فرماید: خدا مؤمنانی که دارای اعمال شایسته هستند را وارد بهشت می‌کند، بهشتی که از زیر درختانش نهرها جاری است، آنهایی که کفر ورزیدند و فقط دنبال لذت‌جویی بودند و همان‌طور می‌خوردند که چهارپایان می‌خورند، جایگاه این‌ها جهنم است.
خدای متعال در آیه ۱۷۹ سوره اعراف می‌فرماید: گویا ما این همه جن و انس را برای جهنم خلق کردیم، این‌ها از قلبشان به‌عنوان معدن فهم استفاده نکردند، این‌ها چشم حیوانی دارند و بصر ندارند، این‌ها گوش حیوانی دارند و سمع ندارند، این‌ها مثل چهارپایان هستند، آنهایی که ذکر را فراموش کردند، حیوان می‌شوند، وقتی حیوان شدند فقط به لذت‌جویی در دنیا مشغول شده و لیاقت لذت ارتباط با خدا را نخواهند داشت.